Burnout herkennen en behandelen

Je zit al lange tijd niet lekker in je vel. Overdag vind je het moeilijk om je aandacht erbij te houden, ben je onrustig en behoorlijk prikkelbaar. ’s Nachts lig je uren te piekeren. Soms heb je zelfs last van hartkloppingen en hevige spierpijn. Overspannen? Dat zou maar zo kunnen. We geven je tips om een burn-out te herkennen. En wat je er tegen kunt doen als je het gevoel hebt dat je er wel eens een zou kunnen krijgen. Je zorgverzekering  kan namelijk een handje helpen.

Laten we beginnen bij het begin, want wat is eigenlijk het verschil tussen overspannen en een burn-out? Ze worden vaak als synoniem gebruikt, maar dat zijn ze niet. Zodra je langere tijd een aantal symptomen krijgt, is er sprake van overspannen zijn. Heb je hier langer dan een half jaar last van? Dan ben je niet langer overspannen, maar heb je een burn-out.

Psychische symptomen burn-out

Klachten ontstaan vaak wanneer je een lange periode onder veel spanning of grote stress staat. Maar op welke signalen moet je dan precies letten? De meest voorkomende klachten zijn:

• Vermoeidheid, continu uitgeput zijn
• Slecht en onrustig slapen
• Prikkelbaar zijn
• Extreme onzekerheid
• Constant piekeren
• Problemen met concentreren
• Snel last hebben van drukte 
• Emotioneel onstabiel zijn

Daarnaast kun je last hebben van een gevoel van machteloosheid. Je vindt het ontzettend moeilijk om te gaan met de stress en spanning die je de hele dag door voelt. En dat beïnvloed je dagelijkse leven. Je hebt dan ook officieel een burn-out als je 50% minder functioneert dan normaal gesproken.

Lichamelijke symptomen burn-out

Ook lichamelijke klachten die je krijgt als je lange tijd overspannen bent, hebben een grote invloed op je dagelijkse leven. Denk bijvoorbeeld aan:

• Hoofdpijn en migraine
• Hartkloppingen
• Buikpijn en misselijkheid
• Spierpijn
• Duizeligheid
• Benauwdheid of hyperventileren
• Hoge bloeddruk

Verschil vrouwen en mannen

Over het algemeen worden vrouwen vaker gelinkt aan een burn-out en overspannen zijn dan mannen. Uit onderzoek van het Centraal Planbureau blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen zich verantwoordelijker voelen voor het huishouden, de kinderen en familie dan mannen dat doen. En dat zorgt voor extra stress.

Maar betekent dit ook dat vrouwen vaker overspannen zijn of een burn-out hebben? Ja, maar erg groot zijn de verschillen niet. In 2022 kreeg 18,3% van de mannelijke werknemers 1 of meerdere keren per maand burn-outklachten. Dit tegenover 21,9% van de vrouwelijke werknemers. Dat blijkt uit onderzoek van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het verschil is dus niet zo groot als vaak gedacht wordt.

Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Burn-out onder studenten

Niet alleen mensen met een vaste baan of een eigen bedrijf hebben last van veel stressklachten. Ook studenten kampen steeds vaker met een burn-out. Zo deed Hogeschool Windesheim in 2018 een onderzoek onder ruim 3.000 studenten. Wat bleek? Maar liefst 1 op de 4 had last van burn-out klachten.

Burn-out behandelen

Denk je dat je last hebt van symptomen die horen bij overspannen zijn? Trek dan op tijd aan de bel. Hoe eerder je een behandeling begint, hoe makkelijker je er vanaf komt. Neem daarom contact op met je huisarts. Hij of zij kan je doorverwijzen naar bijvoorbeeld een psycholoog of maatschappelijk werker.

Vind je dat nog een stapje te ver? Dan kun je misschien eerst een cursus mindfulness proberen. Zo kun je negatieve patronen doorbreken en meer innerlijke rust krijgen. Je krijgt een cursus mindfulness vergoed vanuit de module Zorg & Herstel.